Οι σωματικές επιπτώσεις του στρες και ο ρόλος των προσαρμογόνων βοτάνων
EY ZHN2023-03-24T15:03:53+02:00
Το άγχος προκαλεί πραγματικές σωματικές αλλαγές, όπως φθορές στο νευρολογικό, το ενδοκρινικό και το ανοσοποιητικό σύστημα. Τελευταία όλο και περισσότεροι κάνουν λόγο για τα οφέλη των προσαρμογόνων στην καταπολέμηση του στρες και των σωματικών του επιπτώσεων. Πρόκειται ουσιαστικά για μία ομάδα φυτών ή φυτικών εκχυλισμάτων με πάρα πολύ ιδιαίτερη δράση. Ένα από αυτά τα προσαρμογόνα είναι και η Rhodiola rosea.
Το άγχος στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με το “2019 Global Emotions report” του Gallup, τo 2018 περισσότεροι από ένας στους τρεις ενήλικες (35%) παγκοσμίως δήλωσαν ότι αντιμετώπισαν πολύ άγχος την προηγούμενη ημέρα, αύξηση έξι ποσοστιαίων μονάδων από το 29% του 2006. Οι άνθρωποι ανέφεραν ότι αισθάνονται θυμό, άγχος, θλίψη, ανησυχία και σωματικό πόνο σε αυξημένα επίπεδα. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, η Ελλάδα είναι η χώρα με τους πιο αγχωμένους πολίτες στον πλανήτη! Το 59% δηλώνει πως βίωσε πολύ άγχος την προηγούμενη ημέρα!
Ποιες είναι όμως οι επιπτώσεις του άγχους στο σώμα;
Πριν δούμε πώς τα προσαρμογόνα μας προστατεύουν από το στρες και τις επιπτώσεις του, πρέπει πρώτα να καταλάβουμε πώς επιδρά το στρες στον οργανισμό μας. Συγκεκριμένα, θα επικεντρωθούμε στις επιπτώσεις του χρόνιου άγχους και στις φθορές που προκαλεί.
Το άγχος ξεκινάει απο το κεντρικό νευρικό σύστημα και επηρεάζει κυρίως το μυοσκελετικό, αναπνευστικό, καρδιαγγειακό, ενδοκρινικό και το γαστρεντερικό σύστημα.
Μυοσκελετικό σύστημα
Όταν το σώμα βρίσκεται σε κατάσταση άγχους, η μυϊκή σύσφιξη είναι μια αντανακλαστική αντίδραση.
Όταν το άγχος είναι χρόνιο, οι μύες είναι πιεσμένοι για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Αυτό έχει σαν συνέπεια άλλες διαταραχές που σχετίζονται με το στρες.
Για παράδειγμα, τόσο η κεφαλαλγία τάσης (“πονοκέφαλος άγχους”, “απλός πονοκέφαλος”) όσο και η ημικρανία σχετίζονται με χρόνια ένταση των μυών στην περιοχή των ώμων, του λαιμού και του κεφαλιού. Ο πόνος στο κάτω μέρος της πλάτης και των άνω άκρων έχει επίσης σχέση με το άγχος.
Αναπνευστικό σύστημα
Το άγχος μπορεί να εκφραστεί ως αναπνευστικά συμπτώματα όπως δύσπνοια και γρήγορη αναπνοή. Αυτό συμβαίνει διότι συστέλλεται ο αεραγωγός μεταξύ της μύτης και των πνευμόνων. Για άτομα χωρίς κάποια αναπνευστική νόσο, αυτό γενικά δεν αποτελεί πρόβλημα, καθώς το σώμα μπορεί με άνεση να διαχειριστεί την πρόσθετη εργασία. Το στρες όμως, μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα σε προϋπάρχουσες αναπνευστικές παθήσεις όπως είναι το άσθμα και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι το οξύ άγχος και η ταχεία αναπνοή – ή ο υπεραερισμός – που προκαλείται από το άγχος μπορούν να προκαλέσουν κρίσεις άσθματος ή κρίσεις πανικού.
Καρδιαγγειακό σύστημα
Το οξύ άγχος, το άγχος δηλαδή που είναι στιγμιαίο ή βραχυπρόθεσμο, προκαλεί αύξηση του καρδιακού ρυθμού και ισχυρότερες συσπάσεις του καρδιακού μυός, με τις ορμόνες του στρες— αδρεναλίνη, νοραδρεναλίνη και κορτιζόλη – να ενεργούν ως αγγελιοφόροι των συμπτωμάτων.
Ένα χρόνιο άγχος διαταράσσει τον καρδιακό ρυθμό και αυξάνει τον κίνδυνο υπέρτασης, καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου. Το επαναλαμβανόμενο οξύ άγχος και το επίμονο χρόνιο στρες επίσης συμβάλλουν στη φλεγμονή στο κυκλοφορικό σύστημα, ιδιαίτερα στις στεφανιαίες αρτηρίες, και αυτό είναι ένα μονοπάτι που πιστεύεται ότι συνδέει το άγχος με καρδιακή προσβολή.
Γαστρεντερικό σύστημα
Το έντερο έχει εκατοντάδες εκατομμύρια νευρώνες που λειτουργούν ανεξάρτητα και βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία με τον εγκέφαλο. Ένα έντονο άγχος μπορεί να επηρεάσει αυτήν την επικοινωνία του εγκεφάλου-εντέρου και μπορεί να προκαλέσει πόνο, φούσκωμα και άλλες διαταραχές. Το έντερο κατοικείται επίσης από εκατομμύρια βακτήρια που μπορούν να επηρεάσουν την υγεία του και την υγεία του εγκεφάλου, επηρεάζοντας έτσι τις σκέψεις και τα συναισθήματα.
Νευρικό σύστημα
Το νευρικό σύστημα χωρίζεται σε δύο βασικά τμήματα. Ένα έιναι το κεντρικό τμήμα που περιλαμβάνει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Το δεύτερο είναι το περιφερειακό τμήμα που αποτελείται από το αυτόνομο και το σωματικό νευρικό σύστημα.
Το αυτόνομο νευρικό σύστημα έχει άμεσο ρόλο στη φυσική απόκριση στο στρες. Χωρίζεται στο συμπαθητικό νευρικό σύστημα (SNS) και στο παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα (PNS). Όταν το σώμα βιώνει άγχος, το SNS είναι αυτό που μετατοπίζει τους ενεργειακούς πόρους του σώματος προς την καταπολέμηση μιας απειλής ή στην αποφυγή ενός κινδύνου.
Το SNS σηματοδοτεί τα επινεφρίδια να απελευθερώσουν ορμόνες που ονομάζονται αδρεναλίνη (επινεφρίνη) και κορτιζόλη. Αυτές οι ορμόνες, μαζί με το αυτόνομο νευρικό, κάνουν την καρδιά να χτυπά γρηγορότερα. Επιπλέον, αυξάνεται ο ρυθμός αναπνοής, διαστέλλονται τα αιμοφόρα αγγεία στα χέρια και τα πόδια, αλλάζει η πεπτική διαδικασία και τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα αυξάνονται για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Το πρόβλημα δεν είναι τόσο το τι κάνει το χρόνιο άγχος στο νευρικό σύστημα. Σημασία έχουν οι βλάβες που προκαλεί η συνεχής ενεργοποίηση του νευρικού συστήματος στο υπόλοιπο σώμα. Το χρόνιο άγχος, μπορεί να οδηγήσει σε μακροχρόνια “αποστράγγιση” του σώματος. Όσο το αυτόνομο νευρικό σύστημα συνεχίζει να προκαλεί φυσικές αντιδράσεις, τόσο φθείρονται τα όργανα που επηρεάζει.
Τα προσαρμογόνα μειώνουν τις βλάβες που προκαλούνται από το άγχος.
Ως προσαρμογόνα χαρακτηρίζονται τα βότανα που είναι απολύτως ασφαλή, μη τοξικά και έχουν τεκμηριωμένη φαρμακευτική δράση σχετικά με την καταπολέμηση του άγχους. Λαμβάνονται με σκοπό να βοηθήσουν το σώμα να προσαρμοστεί στο στρες. Παράλληλα, μειώνουν τα επίπεδά του και προστατεύουν τον οργανισμό από τις επιπτώσεις του.
Η τονωτική και διεγερτική δράση των προσαρμογόνων στο κεντρικό νευρικό σύστημα είναι καλά τεκμηριωμένη σε πολυάριθμες δημοσιεύσεις και άρθρα επισκόπησης. Αντίθετα όμως με τα συμβατικά διεγερτικά, όπως είναι τα συμπαθομιμητικά (εφεδρίνη, φεντερμίνη, φαινφλουραμίνη, προλιντάνη) και τα γενικά τονωτικά, τα προσαρμογόνα δεν προκαλούν εθισμό, ανεκτικότητα και πιθανή κατάχρηση, δεν θέτουν σε κίνδυνο την διανοητική λειτουργία και δεν οδηγούν σε ψυχωσικά συμπτώματα σε μακροχρόνια χρήση. Η κλινική και φαρμακολογική τους δράση οφείλεται σε έναν διαφορετικό τρόπο δράσης.
Η διεγερτική τους δράση είναι πιο έντονη όταν υπάρχει άγχος και υπόβαθρο κούρασης.
Τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά τους, όπως είναι η προστασία από το στρες και η διεγερτική δράση, είναι κοινά σε όλα τα προσαρμογόνα. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η πιο πειστική απόδειξη της αποτελεσματικότητας των προσαρμογόνων προέρχεται από μελέτες που σχετίζονται με τη νευροπροστατευτική δράση τους, τη δράση τους στις γνωστικές λειτουργίες και στην πνευματική απόδοση σε κόπωση.
Η Rhodiola rosea είναι το πιo μελετημένο προσαρμογόνο.
Έχει δειχθεί σε μελέτες σε άτομα που λάμβαναν τυποποιημένο εκχύλισμα ριζών Rhodiola rosea σε εφάπαξ δόση και σε επαναλαμβανόμενες, ότι έχει δράση κατά της κόπωσης, ότι έχει αγχολυτική δράση, ότι βελτιώνει τις γνωστικές λειτουργίες ατόμων σε κόπωση και σε στρεσογόνο κατάσταση (Darbinyan et al. 2000, Spasov et al. 2000), καθώς και ότι είναι αποτελεσματική κατά της αδυναμίας και κατάθλιψης. Όπως δείχνουν διάφορες μελέτες ίσως είναι ευεργετική και σε νευροεκφυλιστικές παθήσεις.
Η δραστική ουσία του εκχυλίσματος Rhodiola rosea.
Η κύρια δραστική ουσία των εκχυλισμάτων Rhodiola rosea ονόμαζεται σαλιδροσίδη. Βρέθηκε ότι έχει προστατευτική δράση η οποία μειώνει τις βλάβες που προκαλούνται από το στρες και τις διαταραχές που σχετίζονται με το νευροενδοκρινικό και ανοσοποιητικό σύστημα. Ορισμένες μελέτες αποκάλυψαν ότι η σαλιδροσίδη εμφανίζει νευροπροστατευτικές δραστηριότητες, συγκεκριμένα στις νόσους του Αλτσχάιμερ, Πάρκινσον και Χάντινγκτον. Προστατεύει κατά των εγκεφαλικών, των επιδράσεων της κατάθλιψης και της τραυματικής εγκεφαλικής βλάβης (ΤΕΒ). Είναι επίσης αποτελεσματική για τη βελτίωση της γνωστικής λειτουργίας, τη θεραπεία του εθισμού και την πρόληψη της επιληψίας.
Το Ευ ζην σας προτείνει Βάμμα Rhodiola Rosea της Ratioars.
Η Ratioars, βασισμένη στην φιλοσοφία της Hildegard von Bingen και αναγνωρίζοντας τη σημασία του τρόπου καλλιέργειας, διατηρεί ένα δικό της βιοδυναμικό αγρόκτημα θεραπευτικών βοτάνων σε μια παρθένα περιοχή με μεσογειακό κλίμα. Κάθε παρτίδα βοτάνων ελέγχεται στα Εργαστήρια της Ratioars στην Ελβετία ως προς την περιεκτικότητα των δραστικών ουσιών, ώστε να επιτευχθεί η υψηλότερη αποτελεσματικότητα των φυτών που χρησιμοποιούνται στα φυτοθεραπευτικά μέσα. Η παραγωγή όλων των σκευασμάτων γίνεται στη Ratioars Europe GmbH στη Γερμανία.
Το 100% φυσικό Βάμμα από Rhodiola rosea μπορεί να ληφθεί τόσο προληπτικά όσο και σε περιπτώσεις οξείας νόσου γιατί τροφοδοτεί το νευρικό σύστημα με βασικές θρεπτικές ουσίες.
Δρα άμεσα, προστατεύει μακροχρόνια!
Στα πλαίσια της συνεργασίας με τη Ratioars και τον A. Rochira, το Ευ Ζην έχει προγραμματίσει κύκλους μαθημάτων για την εκπαίδευση ειδικών στη μέθοδο θεραπείας της Hildegard von Bingen. Θα χαρούμε να απαντήσουμε στις ερωτήσεις σας στο [email protected] και τηλεφωνικώς στο 210 937 4058.
Alessandro Rochira
• Χημικός στο Πανεπιστήμιο ETHZ της Ζυρίχης
• Ηλ. Μηχανικός στο Πανεπιστήμιο Parma της Ιταλίας
• Heilpraktiker (Ολιστικός Θεραπευτής)
• Συγγραφέας